انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در دو دور به تاریخ‌های ۲ اسفند ۱۳۹۸ و ۲۹ فروردین ۱۳۹۹ برگزار خواهد شد. همچنین اولین انتخابات میان‌دوره‌ای دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری استان‌های تهران، خراسان رضوی، خراسان شمالی، استان فارس و قم نیز به صورت همزمان برگزار خواهد شد.

تعداد حوزه‌های انتخاباتی

تعداد کرسی‌های مجلس یازدهم ۲۹۰ نفر است و این تعداد با مخالفت نمایندگان با افزایش تعداد صندلی‌ها در خرداد ۹۸ ثابت ماند. نکته قابل بحث این است که این وضعیت بر خلاف قانون است و توزیع نمایندگان مورد نقد واقع شده‌است. به عنوان مثال یک استان مانند البرز به ازای هر ۴۹۳ هزار نفر حائز شرایط رای دادن یک نماینده به مجلس می‌فرستند اما استان سمنان به ازای هر ۱۲۳ هزار نفر یک نماینده دارد.

با توجه به آنکه تعداد واجدین شرایط رای دادن در مجموع حدود ۵۵ میلیون نفر است به ازای هر ۱۹۰ هزار نفر یک نماینده در مجلس ایران حضور دارد.

به گفتهٔ دبیر و سخنگوی ستاد انتخابات کشور تعداد حوزه‌های انتخابیه در انتخابات آتی ۲۰۸ حوزه است که بر اساس مصوبه سال ۱۳۹۵ مجلس یک حوزه افزایش یافته و حوزه انتخابیه میاندوآب، شاهین دژ و تکاب به دو حوزه انتخابیه مستقل تقسیم شده‌است.

نام‌نویسی

نام‌نویسی داوطلبان ۶–۱۰ آبان انجام شد.

به گفتهٔ دبیر ستاد انتخابات کشور، داشتن حداقل سن ۳۰ و حداکثر ۷۵ سال، مدرک کارشناسی ارشد یا معادل آن که دارای ارزش استخدامی باشد، داشتن مدرک پایان خدمت نظام وظیفه، و التزام عملی به اسلام و تابعیت ایرانی از شرایط نام‌نویسی داوطلبان است.

موسوی، با اشاره به اینکه همزمان با یازدهمین دوره انتخابات مجلس، انتخابات میان دوره‌ای مجلس خبرگان رهبری هم در ۵ استان کشور برگزار می‌شود، افزود: نام‌نویسی داوطلبان انتخابات میان دوره‌ای مجلس خبرگان رهبری از ۱۵ تا ۲۱ آذر انجام می‌شود.

غیبت نمایندگان سرشناس

برخی از نمایندگان سرشناس مجلس دهم از حضور در انتخابات خودداری کردند. از جمله:

• علی لاریجانی، نمایندهٔ قم و رئیس مجلس
• محمدرضا عارف، نمایندهٔ تهران و رئیس فراکسیون امید
• پروانه سلحشوری، نمایندهٔ تهران
• سیده فاطمه حسینی، نمایندهٔ تهران
• محمدجواد فتحی، نمایندهٔ تهران

رد صلاحیت‌ها

در این دوره از انتخابات مجلس نیز همانند سایر دوره‌ها، تعدادی از چهره‌های سرشناس توسط هیأت اجرایی و نظارت شورای نگهبان رد صلاحیت شدند.

طبق گفته اصلاح‌طلبان برای ۲۳۰ کرسی از ۲۹۰ کرسی هیچ نامزدی ندارند. در کل از ۱۴ هزار کاندید ۶۸۰۰ نفر به بهانه‌های مختلف از جمله فساد و عدم التزام به اسلام رد صلاحیت شده‌اند.

واکنش‌ها

وزارت خارجه آمریکا با یک شکل خواندن باقی مانده نامزدها در انتخابات بعد از ردصلاحیت اغلب نامزدها توسط شورای نگهبان، این انتخابات را به استهزا گرفت^.

روز جمعه ۱۴ فوریه ۲۰۲۰ برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، انتخابات ایران را یک حرکت صرفا نمایشی و از قبل تعیین شده دانست و گفت: «رای گیری اصلی در خفا و مدت‌ها قبل از ۲۱ فوریه انجام شده است. روحانیون برندگان و بازندگان را پیش از آن که رای مردم به صندوق انداخته شود تعیین می‌کنند.»

برگزاری انتخابات الکترونیکی

به گفته وزیر کشور بیش از ۸۵ درصد انتخابات مجلس به صورت الکترونیکی برگزار می‌گردد که با این اقدام نود درصد از تخلفات انتخاباتی به صفر می‌رسد.

دکتر کدخدایی از احراز هویت الکترونیکی رای دهندگان به طور صد درصدی خبر داد و افزود: در حوزه‌های دیگر، مسئولان شورای نگهبان برای برگزاری انتخابات الکترونیکی تلاش کردند و ما هم آمادگی داشتیم، اما به علت مسائل فنی در حوزه‌های دیگر، الکترونیکی برگزار نمی‌شود.

تحریم

مصطفی تاجزاده، فعال سیاسی اصلاح طلب با انتقاد از وضعیت انتخابات و گفتن اینکه در انتصابات شرکت نمی‌کند، اعلام کرد که : «رهبر با منصوب‌کردن مستقیم یا غیرمستقیم ۱۲ عضو شورای نگهبان از یک گرایش سیاسی، داور رقابتهای انتخاباتی را از بی‌طرفی خارج کرده است. به‌همین دلیل مسئولیت تبدیل انتخابات به انتصابات در درجه نخست با شخص رهبر است. در انتخابات رای می‌دهم، در انتصابات نه.»

در روز سه‌شنبه ۱‍۵ بهمن ۱۳۹۸ نرگس محمدی فعال مدنی که در حال حاضر در زندان بسر می‌برد خواستار تحریم انتخابات شد و با اشاره به «کشتار خیابانی و پاسخ بی‌رحمانه حکومت» به اعتراض مردم ایران در یادداشتی نوشت: «به حرمت خون کشته‌شدگان مظلوم در پای صندوق‌های رای حضور نیابیم.»

نامزدان و فهرست‌ها

شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی نخستین ائتلافی است که برای ارائه فهرست انتخاباتی ‏‏ اعلام موجودیت کرده‌است.

اصلاح طلبان: در جلسه شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح طلبان اعلام شد که با توجه به رد صلاحیت گستره اصلاح طلبان «ﺷﻮﺭﺍی عالی سیاست گذاری ﺟﺒﻬﻪ ﺍﺻﻼﺡ ﻃﻠﺒﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﯿﻪ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻟﯿﺴﺖ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﯽ ﻧﻤﯽﺩﻫﺪ. ﺍﺣﺰﺍﺏ ﻋﻀﻮ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﻭ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﻟﯿﺴﺖ ﺑﺪﻫﻨﺪ.»